Coteccons không chỉ là doanh nghiệp xây dựng hàng đầu với những công trình biểu tượng, mà còn là đơn vị tiên phong thúc đẩy các sáng kiến về mô hình sinh kế hướng đến sự bền vững và có khả năng ứng phó với biến đổi khí hậu tại cộng đồng địa phương.
Cộng đồng bền vững (SDG11) là một trong 17 mục tiêu phát triển bền vững, mà Việt Nam cam kết thực thi tại Chương trình nghị sự 2030 vì Sự phát bền vững toàn cầu năm 2015. Để đẩy nhanh tiến độ, Chính phủ đã đưa ra nhiều chính sách khuyến khích doanh nghiệp chung tay, trong đó, Chương trình mục tiêu quốc gia Giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021-2025 là ưu tiên hàng đầu với trọng tâm là thúc đẩy các giải pháp phát triển đa dạng mô hình sinh kế có sự tham gia của các hộ nghèo, cận nghèo; giải quyết đất sản xuất, đất ở phù hợp, tạo việc làm,…
Ngành xây dựng là một ngành đặc thù – sử dụng nhiều nhân lực và tài nguyên tại địa phương, do đó, trong hành trình phát triển 20 năm của Coteccons, mục tiêu Cộng đồng bền vững luôn là một trong 5 trụ cột chính để Công ty giảm thiểu tác động đến cộng đồng và môi trường. Nhằm hiện thực hóa mục tiêu, Coteccons đã triển khai chuỗi hoạt động có tác động trực diện và toàn diện đến cộng đồng những người yếu thế, cùng các sáng kiến về mô hình tạo sinh kế bền vững, “trao cần câu” cho người dân.
“Nỗ lực kép” phát triển cộng đồng bền vững từ Coteccons
Để tạo lưới an sinh cho người yếu thế, Coteccons đã thành lập Tiểu ban ESG triển khai mạnh mẽ các hoạt động và sáng kiến có tác động tích cực, mang đến nhiều lợi ích cho cộng đồng. Tiểu ban ESG sẽ là thành viên nòng cốt triển khai và thúc đẩy hoạt động ESG tại Coteccons, những người “chọn việc khó ít ai làm để làm” khi lặn lội đến tiếp cận các cộng đồng yếu thế, dễ bị tổn thương và dễ bị lãng quên nhất, các khu vực ít được hỗ trợ và ít ai biết tới, ở những nơi sâu, xa của Việt Nam. Đơn cử, xã Thạch Hóa, huyện Tuyên Quang là một trong những địa điểm được Coteccons lựa chọn hỗ trợ bởi đây là “vùng rốn lũ lụt”, nơi bị ảnh hưởng biến đổi khí hậu nặng nề nhất tại tỉnh Quảng Bình. Về tài nguyên nước, chế độ mưa thay đổi gây lũ lụt nghiêm trọng vào mùa mưa, và hạn hán vào mùa khô, thiếu nước. Về nông nghiệp, biến đổi khí hậu ảnh hưởng đến năng suất cây trồng, thời vụ cây trồng, sinh sản và sinh trưởng của gia súc…tác động trực tiếp đến kinh tế địa phương dẫn đến nhiều người dân tại xã còn thuộc hộ nghèo.
Không ngại việc khó, chỉ cần nghiêm túc, tận tâm sẽ tạo nên thành công là kim chỉ nam trong mọi hoạt động cộng đồng của Coteccons
Tại mỗi điểm đến, Coteccons luôn đi khảo sát thực địa để biết được vấn đề cốt lõi mà người dân địa phương đang gặp phải. Thậm chí, có những dự án, tiểu ban ESG đã dành nhiều tháng, nhiều ngày, nhiều giờ để trao đổi với chính quyền địa phương, đến từng hộ gia đình và các ban ngành để xây dựng được một mô hình sinh kế bền vững – dựa vào cộng đồng (community-based). Đặc biệt, các giải pháp của Coteccons được đề xuất dựa trên triết lý “trao cần câu chứ không trao con cá”, mang theo “nỗ lực kép” của doanh nghiệp – không chỉ cải thiện trực tiếp sinh kế cho người dân, mà còn phải phát triển gián tiếp kinh tế cho địa phương. “Coteccons mong muốn trở thành người hàng xóm tốt tại mọi nơi công ty hiện diện. Khác với khách phương xa tới thăm và hỗ trợ khoản tiền nhất định rồi rời đi, người hàng xóm tốt phải đồng hành sớm tối tắt đèn có nhau, cam kết cùng tiến bước trên một hành trình dài lâu”, bà Trần Thị Liễu Vinh, Giám đốc Hành chính và Phát triển bền vững của Coteccons chia sẻ.
Bà Trần Thị Liễu Vinh, Giám đốc Hành chính và Phát triển bền vững của Coteccons
Hiện thực hóa ESG chưa bao giờ là con đường dễ dàng. Năm 2023, tiểu ban ESG Coteccons đã cùng chính quyền, Ủy Ban nhân dân tỉnh phối hợp làm việc với hơn 30 hộ dân, trao đổi nhiều giờ liên tục để thực sự đi sâu, hiểu dân, cùng dân hoạch định chương trình sinh kế “TRỒNG CÂY CÀ GAI LEO” – Coteccons hỗ trợ giống cây cà gai leo xen canh tại vùng đệm – nơi bà con đã hiến đất canh tác để trồng rừng tặng Voọc.
Cuối tháng 3/2024, tiểu ban ESG Coteccons đã có chuyến đi khảo sát và đánh giá kết quả trồng rừng kết hợp theo dõi sự tăng trưởng cây rừng và cây cà gai leo. Đến với Thôn 1 Thiết Sơn, xã Thạch Hoá, có thể cảm nhận rõ hạnh phúc của bà con khi được trao tay mô hình sinh kế mới. Việc canh tác xen canh sẽ không ảnh hưởng đến quá trình sinh trưởng phát triển của rừng trong 3 năm kế tiếp, đồng thời, sẽ tạo điều kiện thu nhập và kế sinh nhai cho các hộ dân trồng rừng cũng như bảo tồn đàn Voọc. Hiện, diện tích trồng đạt được 4 ha với 138.700 cây đang sinh trưởng tốt và đến tháng 6/2024 sẽ cho thu hoạch đợt đầu, với sự cam kết bao tiêu đầu ra bởi doanh nghiệp địa phương. Cây dược liệu này được công nhận phù hợp với địa chất địa phương (OCOP). Mỗi năm, cà gai leo cho thu hoạch 2-3 lứa, có thể chống chịu được vào mùa mưa lũ, mang lại nguồn thu nhập cho các hộ dân bị mất đất canh tác do hiến đất để trồng rừng tặng Voọc.
“Chúng tôi tin vào tiềm năng của Cà gai leo có thể mang đến cuộc sống ấm no, và tạo cơ hội phát triển về kinh tế cho bà con xã Thạch Hoá”, chia sẻ từ ông Trần Tiến (bên phải), hộ dân trồng Cà gai leo tại thôn Đồng Tâm
“Chứng kiến sự phát triển của cà gai leo tại thôn Đồng Tâm, nếu được Coteccons hỗ trợ, chúng tôi sẵn sàng chuyển đổi từ trồng sắn sang trồng cây cà gai leo”, Ông Trần Xuân Vinh – Bí thư Chi bộ Thôn 1 Thiết Sơn – thôn sát bên của Đồng Tâm, xã Thạch Hoá
Mùa vụ tháng 06/2024 của cà gai leo đang là tâm điểm được quan tâm của hộ dân địa phương và khu vực lân cận nhằm đánh giá về hiệu quả và tác động kinh tế
Coteccons hiện đã và đang hỗ trợ và tạo điều kiện cho Hợp tác xã voọc gáy trắng – nhóm tình nguyện viên bảo vệ voọc gáy trắng để xây dựng một hệ sinh thái có môi trường tốt, an toàn. Không chỉ bảo tồn đa dạng sinh học, cách tiếp cận của Coteccons còn hướng đến nâng cao tiềm năng du lịch cho địa phương trong tương lai. Cùng với cảnh quan thiên nhiên sẵn có, địa phương có thể phát triển du lịch sinh thái cho các trường học trong và ngoài tỉnh, người yêu động vật hoang dã trong nước và quốc tế… đến khám phá về tập tính sinh trưởng của loài Voọc nơi vùng núi đá vôi.
Voọc gáy trắng – động vật được xếp hạng cực kỳ nguy cấp trong Sách đỏ Việt Nam được bảo tồn tại xã đang trong giai đoạn tăng trưởng và sinh sản ổn định, đến nay đã hơn 200 cá thể (Nguồn ảnh: Báo Quân Đội Nhân Dân
Tiểu ban ESG Coteccons theo dõi sự phát triển của đàn Voọc gáy trắng cùng dân quân
Làm ESG từ “lõi” theo cách tiếp cận của Coteccons
Sau Quảng Bình, tiểu ban ESG Coteccons đang khảo sát khu vực A Lưới, tỉnh Thừa Thiên Huế để mở ra cơ hội phát triển sinh kế cho cộng đồng chịu ảnh hưởng nặng nề nhất bởi chất độc màu da cam. Những câu chuyện cải thiện sinh kế chỉ là một trong rất nhiều dự án thực thi chiến lược ESG của Coteccons. Các dự án không chỉ hữu dụng đối với đời sống người dân, mà còn quan tâm đến môi trường, lan tỏa lối sống bền vững cho cả cộng đồng lớn hơn.
“ESG không chỉ đến từ các quy định pháp lý mà còn là lựa chọn của mỗi doanh nghiệp”, ông Bolat Duisenov, Chủ tịch HĐQT Coteccons chia sẻ góc nhìn về ESG
Tại Coteccons, yếu tố then chốt trong phát triển Cộng đồng bền vững là trao quyền cho chính cộng đồng đó “tự lực” để đạt được các mục tiêu thay đổi tích cực. Điều này đã định hình nên cách tiếp cận của Công ty, coi người dân là nhân tố chủ động chính của những thay đổi trong tương lai. Coteccons đóng vai trò người đồng hành cùng các tổ chức ở địa phương – những người hiểu rõ nhất về tiềm năng, lợi thế, mong muốn, khó khăn, thách thức trong cộng đồng của họ. Sau mỗi giai đoạn, Coteccons đều tiến hành khảo sát, phỏng vấn người dân và đánh giá lại kết quả để điều chỉnh và nhân rộng mô hình và kêu gọi các bên cùng tham gia, thậm chí đề xuất phát triển thành chính sách.
Hiện nay, ở nhiều chương trình phát triển cộng đồng có sự hỗ trợ từ bên ngoài, vai trò chủ động và chịu trách nhiệm của cộng đồng rất ít hoặc còn mờ nhạt, doanh nghiệp chỉ tài trợ với với thái độ “làm cho xong” nên kết quả chỉ duy trì được trong ngắn hạn. Tăng cường sự tham gia của người dân địa phương trong mỗi dự án và nâng cao nhận thức của người dân về đa dạng sinh học, là cách làm tốt nhất để phát huy tính chủ động, sáng tạo và trách nhiệm của họ nhằm mang lại hiệu quả lâu dài.
